عسل درمانی چیست و چه عسلی برای چه نوع بیماری مناسب است

نگاهی اجمالی بر انواع عسلها و خواص آنها 

عسل درمانی با توجه به خواص گیاهان تولید کننده شهد از دیر باز مورد توجه طب سنتی بوده است.

عَسَل یا اَنگَبین (همچنین «انگُبین» و «اَنگُوین»)، مایعی شیرین و گران‌رو است که توسط زنبور عسل و برخی حشرات دیگر نیز تولید می‌شود.

زنبورها، عسل را از تراوش شکری گیاهان و گل‌ها (شهد گل‌ها) یا تراوش‌های برخی از حشرات (مانند عسلک) از راه بالا آوری، فعالیت آنزیمی و بخار آب فرآوری کرده و آن را در ساختارهایی از جنس موم به نام کندو اندوخته می‌کنند.

شیرینی عسل از مونوساکاریدها، فروکتوز و گلوکز به‌دست می‌آورد و شیرینی نسبی آن در حد ساکارز است. این ماده ارزشمند دارای حدود ۳۲۵ کیلو کالری انرژی در هر ۱۰۰ گرم است. عسل به لحاظ داشتن برخی مواد تخمیری در تبادلات غذایی و کمک به هضم غذا بالاترین مرتبه را در میان غذاها دارد.

عسل طبیعی

عَسَل هم غذا است، هم دارو؛ هم خوشمزه است، هم با فایده. سرشار از انواع ویتامین، مواد معدنی، اسیدآمینه و آنزیم‌های مفید است و خاصیت آنتی‌باکتریالی و ضدقارچی دارد.

وجود آنتی‌اکسیدان در عسل به حذف رادیکال‌های آزاد در بدن کمک می‌کند. به ‌علاوه اینکه عسل طبیعی، چربی و کلسترول هم ندارد.

درصورتیکه می‌خواهید از عسل به عنوان داروی درمانی یا در رژیم غذایی خود استفاده کنید، بهتر است با دکتر تغذیه یا متخصص طب سنتی مشورت داشته باشید. اگرچه این ماده غذایی خواص زیادی دارد اما خوردن زیاد آن هم ممکن است باعث مشکلات گوارشی شود.

عَسَل درمانی و انواع عسل بر اساس نوع گیاه و خواص درمانی آنها :

1- عسل اقاقیا :

یکی از با ارزش ترین انواع عسلها، عَسَل اقاقیا می باشد. معمولا زنبورها از اقاقیای سفید و زرد تغذیه می کنند که عامل تعیین کننده رنگ عسل را است و چون شهد آنها بی رنگ است عسل تولید شده نیز تقریبا بی رنگ می باشد.

عَسَل اقاقیا در طول گل دهی این درخت جمع آوری می شود. زنبورعسل فقط در طی 7-10 روز در یک دوره گل دهی، امکان تولید عسل اقاقیا را دارد.

عسل اقاقیا یکی از بهترین انواع عسل ها است که به هنگام مایع کاملاً شفاف بوده و به هنگام رس بستن رنگ آن سفیدی برف می شود. این عسل شامل ۳۶ درصد گلوکز و ۴۰ درصد فروکتوز بوده و زنبورها از یک هکتار اقاقیای سفید تقریباً 1700 کیلوگرم عسل تولید میکنند.

عسل اقاقیا

این عسل بسیار مقوی و انرژی زا بوده و باعث بهبود و تقویت حافظه می شود. همچنین نشاط آور و بسیار معطر می باشد و به درمان بیماری های همچون صفرا، دیابت، یبوست، کم خونی، عفونت در خانم ها کمک میکند.

از سایر خواص عسل اقاقیا می توان به خواب آور بودن، بهبود ناراحتی های چشمی، رشد کودکان و آرام بخش بودن آن برای بزرگسالان نیز اشاره کرد. اگر این عسل با سیب مصرف شود بهترین آنتی بیوتیک است و برای سرماخوردگی مؤثر و سودمند می باشد.

طبع عسل اقاقیا معتدل روبه گرم است و رنگ آن هم از بی رنگ تا زرد رنگ بسته به نوع گل متفاوت است .

2- عسل آویشن :

عَسَل آویشن یکی از انواع عسل های تک گل است که از گل نعنائی آویشن تهیه می شود. این عسل مانند گیاه مولدش دارای رایحه است و عطری خاص و طعمی بی نظیر و شدید دارد.

خواص عسل آویشن عبارت است از آنتی اکسیدان های قوی، ضد باکتری، از بین برنده سرفه، اکسپکتورانت و مواد انرژی بخش آزاد می کند و اثرات افزایش ایمنی و سلامتی به بدن می دهد.

عسل آویشن

از دیگر خواص عسل آویشن مقوی مغز و اعصاب ، به تقویت حافظه کمک میکند، همچنین برای دردهای قاعدگی، دردهای شکمی و روده، درمان دیابت بی مزه، عفونت های عمومی بدن و برای پانسمان زخم های بستر مفید است.

عسل خام، دست نخورده و تصفیه نشده سالم ترین است چون همه اجزای مفید آن دست نخورده هستند و این خواص ذکر شده برای عسلها بیشتر از عسل خام دریافت می شود.

طبع عسل آویشن گرم است و رنگ آن نیز کهربایی تیره بسته به نوع گل می باشد.

3- عسل گون :

عَسَل گون از گیاهی کوهستانی و خودرو به نام گون تهیه شده است. این گیاه در غرب ایران خصوصاً در کردستان می روید.

این عسل برای درمان بسیاری از بیماری ها از جمله مشکلات گوارشی عالی عمل می کند. همچنین به دلیل ساکارز پایین برای افرادی که دچار قندخون بالا هستند بسیار توصیه می شود.

وجود اسید فرمیک در این عسل باعث شده که برای درمان دردهای مفصلی و استخوانی نتیجه خوبی از خود نشان دهد. همچنین عسل گون باعث تقویت مغز و اعصاب می شود و به تقویت حافظه نیز کمک می کند،انرژی زا بوده، برای کم خونی مفید است، خواب آور میباشد.

عسل گون

خواص دیگر عسل گون که می توان به درمان درد معده ، ملین ،زخم های چشم و دردهای چشم ، ورم ملتحمه چشم ، دردهای سینه و حلق و حنجره ، مفید برای گرفتگی صدا ، درد روده ، درد کلیه ، مثانه و مجاری ادراری اشاره کرد.

بر اساس آموزه های طب سنتی طبع این عسل گرم و معتدل است.

4- عسل چند گیاه:

عسل چهل گیاه یا چند گیاه حاصل نوشیدن شهد گلهای مختلف توسط زنبور عسل است.

عموماً در فصل بهار که گیاهان مختلفی در یک منطقه می روید، زنبور شهد گل های مختلفی را جمع آوری کرده و به عسل تبدیل می کند. این نوع عسل خواص عمومی زیادی برای بدن داشته و برای بیماری های مختلفی توصیه شده است.

ضد ورم و عفونت روده، ضد یبوست، ضد عفونی کننده دستگاه گوارش، ضد اسهال، تب بر، تقویت اعصاب، ضد سرفه و آسم، ضد سنگ کلیه و مثانه، اشتها آور، خواب آور، تصفیه خون و کبد، درمان میگرن، مبارزه با پوکی استخوان از خواص عسل چند گل است.

طبع این نوع عسلبه گلهای غالب منطقه بستگی دارد ولی عموماً گرم و معتدل است.

5- عسل یونجه :

گیاه یونجه از دسته‌ حبوبات، باقلا، لوبیا و نخودفرنگی است و معمولاً در غذاهای با پروتئین بالا برای دام ‌ها استفاده می ‌شود.

عسل یونجه که از شهد و گرده‌ گل ‌های مدیکاگو ساتیوا (گلهای بنفش رنگ یونجه )ساخته می ‌شود. عسل تازه استخراج شده، بی رنگ یا کهربایی رنگ است و عطر و طعم خوبی دارد. عَسَل یونجه حاوی ۵۷ درصد گلوکز و ۴۰ درصد فروکتوز می باشد و به سرعت کریستالی شده و توده سفید رنگی را مانند شیر غلیظ ایجاد می نماید.

طبع این عسل در طب سنتی گرم و تر شناخته می شود.

عسل یونجه

عسلی که از این گیاه تهیه می ‌شود پرطرفدار است و مزایای زیادی برای سلامتی دارد. باعث تشدید فعالیت ‌های پروبیوتیکی می ‌شود، ویژگی ‌های ضد عفونی‌ کننده و آنتی ‌باکتریایی دارد و ضد آکنه است، به تعادل سطح قند خون کمک می ‌کند، مانع از هیپوگلوسمیا می ‌شود و داروی طبیعی خوبی برای پوست، سرفه و گلودرد است.

عسل یونجه مقوی مغز و اعصاب بوده و حافظه را افزایش می دهد. بیشترین مقدار ویتامین های A و K را دارد و برای افرادی که خون دماغ میشوند، بسیار نافع است.

 این عسل ملین و خون ساز است، بندآورنده خون ، مفید برای اختلالات عادت ماهیانه خانم ها، برای بیماری های قلبی عروقی مناسب بوده و خواص ضد التهابی، ضد اکسید کننده و ضد باکتری نیز دارد، برای افرادی که دچار پارکینسون (لرزش اندام) شده اند هم می تواند مفید باشد و  همچنین نشاط آور است.

6- عسل شوید :

این نوع عسل که شهد غالب آن گیاه شوید است دارای خواص درمانی فوق العاده ای می باشد و برای درمان بسیاری از بیماری ها جایگزین مناسب به جای داروهای شیمیایی گران قیمت است.

رنگ عسل شوید نسبت به دیگر عسل ها دیگر تیره تر است و این عسل به رنگ کهربایی تیره دیده می‌شود. عسل شوید شیرینی نرمالی دارد و طبع آن با توجه به طبع گیاه شوید گرم و خشک است.

همچنین عسل شوید سرشار از ویتامین B است و با توجه به ویتامین های دیگری که دارد برای خواب بهتر و درمان دیابت عالی می باشد.

عسل شوید

خواص آرامبخشی، کاهش چربی خون، تقویت معده و درمان دل پیچه، ازدیاد شیر مادران شیرده، تقویت استخوانها و درمان دردهای مفصلی، کم کردن ضربان قلب، تقویت بدن و افزایش نیرو و انرژی از خواص عسل شوید هستند.

7- عسل رازیانه :

عسلی که از شهد گیاه رازیانه به وجود می آید همه خواص گیاه رازیانه دارد. رازیانه گیاهی دارویی با عطر و طعم است که خواص درمانی بسیاری دارد.

این نوع عسل تک گل را تنها می ‌توان در مزارع رازیانه بدست آورد که این مزارع به منظور بدست آوردن مقادیر زیاد تخم زاریانه، توسط تولید کنندگان بزرگ کشت می‌ شوند و این در صورتی است که به زنبورداران اجازه انتقال کندوهایشان به اینگونه مناطق داده شده باشد.

عَسَل رازیانه تک گل، تیره رنگ، معطر و دارای مزه‌ای شبیه کارامل است. برخی از افراد با توجه به طعم و عطر این عسل را به سایر انواع عسل ترجیح می‌ دهند.

این نوع عسل به کندی متبلور می‌ شود.طبع آن نیز مانند گیاه رازیانه گرم است.

عسل رازیانه

از خواص عسل رازیانه می توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، مقابله با سرطان و پیشگیری از آن، تقویت سیستم گوارشی بدن، درمان سوءهاضمه ها و نفخ، خاصیت ضد عفونی و ضد میکروبی، کاهش فشار خون و کلسترول، پیشگیری از بیماری های قلبی و عروقی و همچنین درمان تنبلی تخمدان، تسکین درد های قاعدگی و افزایش میل جنسی در بانوان اشاره کرد.

8- عسل سياهدانه :

عسلی که از شهد گلهای گیاه سیاهدانه بدست می آید با نام عسل سیاه دانه  شناخته شده و یکی از عسل های محبوب در ایران است که برای درمان بیماری های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

در واقع عسل سیاه دانه یکی از مهمترین عسل های درمانی است. کمتر پیش می آید کسی از عسل سیاه دانه برای میل کردن صبحانه استفاده کند.

عَسَل سیاهدانه مقوی مغز و اعصاب بوده و به تقویت حافظه کمک می کند و خواب آور است، باعث ازدیاد شیر مادر و درمان بیماری های کلیوی می شود بادشکن و قاعده آور است، سردرد و روماتیسم را بهبود می بخشد.

طبع این عسل با توجه به گرم و خشک بودن گیاه سیاه دانه گرم می باشد.

عسل سیاهدانه

این عسل برای ضعف بدن، رفع مسمومیت های خون، کبد، تهوع، شکم درد، یبوست، تقویت زنان زائو، کاهش رطوبت های موجود در بدن، اعتدال بخشیدن به اخلاط بدن، مفید برای دیابت بی مزه، مفید برای انواع قولنج، ناراحتی های تنفسی، روشن کردن رنگ و رو، برای سنگ کلیه، مثانه و سیستم اورولوژی و دردهای رحمی مفید است.

9- عسل کنار :

عَسَل کُنار با طعم خاص و خواص ویژه، از دل مناطق جنوبی کشور به دست می آید و با سلیقه‌ی بسیاری از افراد سازگار است.

با وجود اینکه عسل کنار یکی از خاص‌ترین عسل‌های جهان است اما متاسفانه نه تنها در دنیا بلکه در ایران هم چندان شناخته شده نیست.

عَسَل کُنار مقوی و انرژی زا است که به تقویت حافظه و رشد کودکان کمک می کند، مسهل صفرا، حرارت بدن را فرو مینشاند، مؤثر و بازکننده گرفتگی هاست، کرم معده و روده را از بین می برد، مفید برای گرم مزاجان، برای ناراحتی ها و زخم روده و تب نافع است، برای آبله و سرخجه و عطش، همچنین سستی اعضا، تقویت مو، جلوگیری از ریزش مو، تقویت اعصاب و تحلیل ورم های گرم مؤثر و سودمند است.

لازم به ذکر است که این عسل در مقایسه با سایر عسلها طبع سردی دارد.

عسل کنار

10- عسل مرکبات :

عَسَل مرکبات محصولی است که از تلاش و فعالیت زنبور عسل بر روی شهد شکوفه های درخت نارنج که به بهارنارنج معروف است و سایر مرکبات مانند پرتقال و لیمو تهیه و تولید می شود.

اگر از خوردن عسل مرکبات به خاطر طعم بی نظیرش لذت می برید باید بدانیم که عسل مرکبات علاوه بر اینکه یک خوراکی خوشمزه است خواص دارویی فوق العاده ای هم دارد. این عسل نسبت به سایر عسلها طبع سردی دارد.

عسل مرکبات برای تقویت حافظه بینظیر است و انرژی زا می باشد، همچنین مفید برای درمان مشکلات معده، بادشکن، کمبود ویتامین C، تهوع و سم، نرم کننده سینه، سرماخوردگی، ورم های بدن، ضدعفونی کننده، تصفیه خون، اشتها آور، ناراحتیهای صفرا، مسکن، مفید برای سکسکه، کرم های روده، مفید برای سرطان های معده، ازدیاد متابولیسم پایه، پیشگیری از انواع سرطان ها، کاهش کلسترول، ضدباکتری و قارچ است.

عسل مرکبات

11- عسل گشنيز :

عَسَل گشنیز از گلهای سفید و صورتی چتردار جمع آوری می شود. شکوفه های گشنیز رشد کرده در یک هکتار زمین، حدود ۵۰۰ کیلوگرم عسل می دهد.

این عسل یکی از مقوی ترین نوع عسل ها برای علاقه مندان به سبد محصولات زنبورعسل است. این عسل بسیار خوش طعم و خوش عطر بوده و دارای مزایای فراوانی برای سلامتی افراد می باشد.

مصرف عسل گشنیز به درمان بسیاری از بیماری های سخت و طاقت فرسا کمک می کند و باعث بهبود و کنترل آن ها می شود.

از خواص عسل گشنیز می توان به اشتها آوری، مقوی معده، رفع سوءهاضمه، بادشکن، نرم کننده سینه، تب بُر، مفید برای بیماریهای عفونی مانند: سرخک و آبله، برای سرفه و سرماخوردگی، مسکن و آرام بخش، دفع سموم بدن، خواب آور، مفید برای زکام و اسپاسم ماهیچه ای، شیر افزا، مفید برای تب های روماتیسمی، خواب آور، مفید برای آفت دهان، تقویت لثه، تنگی نفس، مسکن صفرا، ضد سرطان، مفرح، مقوی قلب و مغز، اسپرم، ناراحتی روده و حافظه اشاره کرد.

عسل گشنیز

12- عسل زرشک :

عَسَل زرشک از شهد گلهای درخت زرشک به دست می آید.

این عسل در ادریبهشت و خرداد تولید شده و از عسل های بهاره به شمار می رود که خاص منطقه خراسان است و به دلیل شرایط اقلیمی و پوشش گیاهی خاص از خواص زیادی برخوردار است. رنگ آن در زمان برداشت زرد طلایی با عطر مطبوع و طعم شیرین دلچسب می باشد.

عسل زرشک باعث تصفیه خون، کاهش فشار خون، درمان مشکلات کبدی و تنظیم قند خون می شود.

13- عسل مریم گلی :

این عسل از شهد گیاه معروف مریم گلی ساخته می شود که از گیاهان دارویی پر کاربرد است.هر هکتار تحت کشت مریم گلی حدود ۶۰۰ کیلوگرم عسل می دهد. عسل مریم گلی به رنگ کهربایی روشن تا تیره زرین با بو و مزه دلپسند است.

از خواص آن می توان به تصفیه خون، رفع تعریق بیش از حد بدن، کمک به سیستم گوارش، بهبود زخم ها و بریدگی ها، تحریک اشتها و بهبود سرماخوردگی اشاره کرد.

14- عسل وحشی :

عَسَل وحشی از نوعی زنبور های کوچکی که با زنبور های معمولی و پرورش یافته فرق دارند به وجود می آید.

این زنبور ها در بالای درختان و شکاف صخره ها در کوهستان ها اقدام به ساخت کلنی می کنند و عسل ها با سختی بسیاری از این کلنی ها برداشت می شود.

عسل وحشی

به دلیل خواص درمانی فوق العاده و سختی در برداشت عسل وحشی و همچنین کمیابی این نو عسل، قیمت نسبت به سایر عسلها بسیار بالاتر است.

از مهمترین خواص این نوع عسل می توان به انرژی زایی بالا، درمان مشکلات گوارشی، درمان کم خونی، تقویت حافظه و همچنین تقویت قوای جنسی اشاره کرد.

15- عسل جعفری :

زنبورداران با شروع گلدهی جعفری کندوهای زنبور عسل را در حاشیه مزارع مستقر نموده و ماحصل فعالیت زنبور عسل بر روی گل های جعفری یک عسل با طعم خاص و ویژه ایران است.

تولید عسل جعفری در کشور زیاد نیست و به صورت محدود توسط برخی از زنبورداران برداشت می شود در صورتی که سطح زیرکشت جعفری بالا باشد سهم عمده ای از شهد ورودی به کندو از گل های جعفری تامین شده و امکان برداشت عسل با غالبیت شهد این گیاه فراهم است.

عَسَل تک گیاه جعفری به رنگ کهربایی تیره، شیرینی ملایم و عطر و طعم قوی دارد و جز عسلهایی است که سرعا رس بستن متوسطی دارد.

عسل جعفری

عَسَل جعفری مقوی و انرژی زا می باشد، به بهبود بی خوابی، تقویت مغز و حافظه کمک می کند و مناسب برای کاهش نفخ و گرفتگی عروق بوده، همچنین قاعده آور و اشتها آور است ، برای ناراحتی های کبدی و طحال، برای دیابت بی مزه و برای ناراحتی های روده هم نیز مفید است.

16- عسل ریحان :

عَسَل ریحان از نوع عسل های گیاهان تک گل است و برای بیماری ها در طب سنتی تجویز می شود، رنگ این عسل به رنگ عقیق روشن است و توسط زنبوران از شهد گیاه ریحان تولید می شود.

این عسل به عنوان یکی از داروهای طبیعی و خوراکی شناخته می شود، خواص عسل ریحان عبارت اند از خواص ضد عفونی و ضد باکتری، بهبود دردهای میگرنی، بهبود سرگیجه، مقوی برای اعصاب و جسم انسان، بهبود ضعف بدن، غنی از ویتامین های K ،A، کلسیم و مواد معدنی دیگر.

17- عسل جاوشیر :

جاوشیر یک نوع گیاه بومی نواحی کوهستانی در کشور ایران است که خواص دارویی زیادی دارد و در طب سنتی از آن استفاده می شود. عسل جاوشیر از شهد این گلهای توسط زنبور عسل جمع آوری و  فرآوری می شود.

رنگ عَسَل جاوشیر قهوه ای روشن است که در فصل بهار برداشت می شود و دارای مزه شیرینی است.

عسل جاو شیر

از خواص این عسل می توان به بهبود عملکرد کلیه ها، بازکننده مجاری ادراری، مقوی برای سیستم عصبی بدن، بهبود آسم و تنگی نفس، بهبود صرع، بهبود تشنج، بهبود لرزه اندام یا رعشه، درمان درد های مفصلی و تقویت کننده چشم و بینایی اشاره کرد.

18- عسل گل آفتابگردان :

عَسَل آفتابگردان  که از گل های زرد طلایی آفتابگردان به دست می آید در هنگام برداشت به صورت مایع ای  به رنگ زرد طلایی است و در شکل کریستالی به رنگ زرد کهربایی با رگه های مایل به سبز است.این عسل عطر ضعیف و طعم مطلوبی دارد و از یک هکتار تحت کشت آفتابگردان حدود ۵۰ کیلوگرم عسل می دهد.

این عسل مقوی و انرژی زا می باشد که به تقویت حافظه کمک می کند.همچنین برای نرم کردن سینه، ناراحتی برونش ها، ناراحتی های حنجره، صاف کردن صدا، ناراحتی های ریوی، تسکین سرفه و سرماخوردگی و برای خنثی کردن سم مفید است.

19- عسل گندم سیاه :

این عسل از شهد گندم سیاه که به مقدار زیاد در باغستان ها و به صورت محصول زراعی رشد می کند، ساخته می شود. عسل گندم سیاه به رنگ زرد تیره یا قهوه ای تیره می باشد و در ظاهر مشابه عسلک است و دارای عطر و طعم مشخصی است.

یک هکتار زمین تحت کشت گندم سیاه حدود ۶۰ کیلوگرم عسل می دهد وحاوی ۳۶ درصد گلوکز و ۴۰ درصد فروکتوز است.

میزان پروتئین و آهن آن از عسل روشن بیشتر بوده و به خاطر داشتن میزان زیاد آهن در درمان کم خونی توصیه می شود. از قدیم گفته اند که عسل های تیره برای افراد رنگ پریده خوب است.

عسل گندم سیاه

عسل گندم سیاه که مزایایی مانند داشتن اثر آرامش ‌بخش بر روی غشای مخاطی دارد و برای علائم سرما خوردگی و آنفولانزا مانند درد و یا به خاطر سوزش مفید بوده، همچنین خواص ضد میکروبی دارد که به ترمیم زخم کمک می‌کند و باعث بهبود بدن بعد از عفونت‌های تنفسی می شود.

این عسل عمل آنتی‌اکسیدان قوی با مزایای ضد پیری و حفاظتی هم دارا است. البته مانند همه انواع عسل ها، گندم سیاه هم می‌تواند موجب واکنش‌های آلرژیک شود، ممکن است شما به عسل گندم سیاه نیز آلرژی داشته باشید، یا به این دلیل که نسبت به گرده حاوی آن حساسیت دارید.

گرده که به طور تصادفی وقتی زنبورعسل شهد را جمع می‌کند به عسل اضافه می‌شود، می‌تواند سیستم ایمنی شما را دچار واکنش کند. حساسیت به این معنی است که شما یک سیستم ایمنی تا حدودی فعال دارید، که بیشتر مستعد واکنش نسبت به عوامل بی‌ضرر است.

20- عسل درمانی و عسل بابونه :

بابونه نامی عمومی است که برای انواع مختلفی از گیاهان هم‌خانواده با مینای چمنی (از تیرهٔ کاسنیان) به کار می‌رود. در طب سنتی از دو گونه از این گیاهان، شامل بابونه آلمانی و بابونه رومی برای ساخت خشک شده و دمنوش استفاده فراوان می‌شود.

عسل بدست آمده از این گیاه پرخاصیت را عَسَل بابونه  می نامند که یکی از پرطرفدارترین عسل ها در جهان می باشد که به دلیل داشتن خاصیت آرام بخشی و کاهش استرس مورد توجه مردم قرار گرفته است.

عَسَل بابونه باعث کاهش خستگی عضلانی و اضطراب می شود. این گیاه علاوه بر داشتن خاصیت آرام بخشی، دارای خواص آنتی اسپاسم، ضد التهاب و ضد باکتری نیز می باشد.

عسل بابونه

عسل بابونه برای التهاب مغز، انواع ورمها، کاهش تب، میگرن، سردرد، آرتروز، کاهش حساسیت، درد، کاهش پسوریازیس، اسپوندلیت آنکلوزان، دردهای قاعدگی، ناراحتی های زنانه و یائسگی، آلرژی ها، فشار خون، سرگیجه، سوءهاضمه، ضداسپاسم، ناراحتی های روده، درد و ورم مثانه، ورم طحال، معده درد، بی خوابی، دفع کرم کدو در کودکان، سرماخوردگی، روماتیسم، غلظت خون، ضد عفونی دهان و دندان، شستشو و پانسمان زخم ها، تقویت سیستم بدن، تقویت مغز و حافظه، ترشح شیر در خانم های شیرده، ورم پروستات، ایمنی بدن، تقویت مغز و حافظه، زخم های دهان و کولیت سودمند است.

21- عسل شاه بلوط :

عسل شاه بلوط حاصل فراوری شهد شکوفه‌های بلوط توسط زنبورعسل است. این عسل در کشور ما کمیاب بوده و ظاهر و رنگ منحصر به فردی (قهوه‌ای بسیار تیره مایل به قرمز) دارد. عطر و طعم عسل شاه بلوط همانند رنگ آن بسیار خاص بوده و بوی چوب بلوط را می‌دهد.

عطر و طعم عسل بلوط به‌قدری قدرتمند است که مزه آن پس از مصرف برای مدتی در دهان باقی می‌ماند این عسل از انواع عسل تک گل محسوب شده و طعم آن مقداری به کس میزند.

عسل بلوط در میان عسل‌های تلخ همانند عسل بادام تلخ یا زیرفون دسته‌بندی می‌شود.از این‌رو به نسبت عسل‌های شیرین طرفداران کمتری دارد. عسل شاه بلوط از نظر رده بندی جزء عسل های درجه ۲ محسوب می شود.

عسل شاه بلوط

عَسل شاه بلوط حاوی مواد معدنی ، ضد باکتری ، آنتی اکسیدانی قوی با استحکام فوق العاده ، دارای خاصیت ضدمیکروبی بالا ، کاهش درد ، دارای اثرات محرک سیستم ایمنی ، مراقبت از سیستم گوارشی ، بهبود عملکرد سیستم گردش خون ، مناسب برای افراد دیابتی ،برای مقابله با مشکلات پروستات، خوب است. رگ‌های خونی را تقویت می‌کند.

همچنین این عسل از تشکیل رگ‌های واریسی و هموروئید جلوگیری می‌کند. عصب‌ها را تقویت می‌کند. برای رفع خستگی و ورم کبد مفید است. معده را تقویت می‌کند و برای رفع خستگی فیزیکی و ذهنی مفید است. عضلات را نیز تقویت می‌کند.

22- عسل کلزا :

این گیاه به دسته کلم‌ها تعلق دارد و به نام تخم کلزا نیز شناخته می‌شود. به خاطر شهد و همچنین به خاطر گرده، این گل برای زنبورها بسیار جذاب است.

عسل کلزا بدست آمده در اروپای شرقی و مرکزی، یکی از مهم‌ترین منابع بهار و یکی از خالص‌ترین عسل‌های تک‌گل می‌باشد و رنگ عسل کلزا  سفید و گاهی زرد بوذه و دارای عطر دلپذير ولی بدون طعم است و در صورت نگهداری طولانی به سرعت ترش می شود.

تبلور سریع عسل کلزا به دلیل مقدار بالای گلوکز آن است. بطور کلی، عسل‌های دارای بیشتر از ۲۸ درصد گلوکز، سریع متبلور می‌شوند، در حالی که عسل‌های دارای گلوکز کمتر از ۲۸ درصد، عمدتاً بصورت مایع باقی می‌مانند. عسل‌های شهد گیاه با بیش از ۱۰ درصد ملزیتوز، بسیار کُندتر به عسل کریستالی تبدیل می‌شوند.

عسل کلزا

مسکن، آرامبخش ، اثر مثبت بر بیماران مبتلا به هپاتیت A ، بهبود زخم معده ، افزایش میزان تحمل بدن در برابر کمبود حاد اکسیژن در بافت‌های بدن و بهبود بخشیدن تطبیق‌پذیری بدن با ارتفاعات ، افزایش میزان انرژی، تنظیم انتقال دهنده عصبی در ۴ بخش مغز ، افزایش ترشح هورمون آدرنوکورتیکال را که به جذب اکسیژن کمک می‌کند، مصرف اکسیژن و غلظت اسید لاکتیک خون را کاهش می‌دهد، منبع ویتامین ها و مواد معدنی ، ضد باکتری و ضد التهاب

23- عسل گل گندم :

گل گندم گیاهی گلدار با گلهای بنفش است که در مزارع گندم به شکل وسیعی می روید و یکی از بهترین گیاهان عسل زا می باشد و عَسَل گل گندم (قنطوریون)  که از این گیاه بدست می آید به دلیل خواص طبی منحصر بفرد، در طب سنتی و چینی کاربرد وسیعی دارد.

این عسل به رنگ زرد و سبز با بوی بادام و طعم آن اندکی تلخ است. همچنین عسل گل گندم  با رنگ تیره ای و مزه ای بسیار تندی که دارد کاملا قابل شناسایی می باشد.

عسل گل گندم بعنوان تب بر، پیشگیری از دیابت و کاهش قند خون، درمان نارسایی کبد،مقابله با زردی و یرقان، تصفیه ی خون و… کاربرد دارد، همچنین در درمان کم خونی بسیار موثر بوده و حاوی مقدار زیادی آنتی اکسیدان و مواد معدنی و آلی می باشد.

مصرف این عسل در درمان سرفه های مزمن و نرم کردن سینه و رفع سرماخوردگی و آنفولانزا استفاده بسیار مناسب است. در ضمن خوردن روزانه یک قاشق از این عسل، یبوست را به طور کامل برطرف می کند.

24-عسل درمانی و عسل گل پنبه :

این عسل نوعی ترکیب از شهد گل و همچنین شهد گیاهی (عسلک) است که زنبورها بر روی گیاهان می ‌یابند. زنبورهای عسل هم درون و هم بیرون پنبه به دنبال غذا می ‌گردند.

عسل پنبه به دلیل شیرنی شهد آن و میزان بالای گلوکز به سرعت کریستالیزه می شود، رنگ کهربایی روشن عطر و بوی مطبوع و تندی دارد .طعم این نوع عسل با توجه به نوع خاک کشت و تنوع گونه پنبه تغییر می ‌کند اما در یک گونه از گیاه پنبه طعم عسل جمع‌آوری شده از اندام‌ های شهد ساز برگ گیاه پنبه، با عسل جمع ‌آوری شده از گل‌ ها هیچ تفاوتی ندارد.

گل پنبه برای زنبورها بسیار جذاب بوده و تنها در روزهای ابتدایی شکوفه‌ دهی خود و زمانی که سفید یا کرمی رنگ است، کمی شهد برای زنبورها فراهم می ‌کند.

زمانی که رنگ گلهای پنبه تغییر می ‌کند، زنبورها به دنبال جمع‌ آوری انواع دیگر شهد از برگچه ‌های زیر گل و بخش ‌های برگی شکل بر روی پایه گل می ‌روند آن‌ ها همچنین شهدهایی که از قسمت پایینی برگ ‌ها ترشح شده را نیز پیدا می ‌کنند.

عسل پنبه

یک هکتار گیاه پنبه دارای شکوفه، ۱۰۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم محصول عسل می ‌دهد. گرده افشانی متقابل توسط زنبورها، محصول پنبه را تا ۴۰ الی ۵۶ درصد افزایش می ‌دهد.

خواص ضد باکتری ، رفع تشنگی ، درمان بیماری ریوی ، تقویت اعصاب ، افزایش شیر مادر ، بهبود ورم‌های بدن ، افزایش سیستم ایمنی بدن ، درمان سرفه و سرماخوردگی ، از بین بردن درد قاعدگی ، تقویت قوای جنسی

25- عسل شبدر :

عسل شبدر به دلیل داشتن طعم شیرین و ملایم بسیار محبوب است. این عسل کاملا بی رنگ بوده ولی عطر خوبی دارد و از یک هکتار زمین تحت کشت شبدر سفید حدود ۱۰۰ کیلوگرم عسل می دهد.

این عسل حاوی ۳۵ درصد گلوکز و 40 درصد فروکتوز است که موجب افزایش سرعت رس بستن عسل شبدر و بلوری شدن آن می شود و به سرعت به صورت یک توده جامد سفید در می آید.

برخلاف سایر شیرین کننده های رایج مانند شکر، عسل شبدر سرشار از آنتی اکسیدان ها و ترکیبات ضد التهابی است که برای سلامتی شما مفید می باشد.

عسل شبدر

زخم ها را بهبود می بخشد، مشکلات کبدی را برطرف می کند ، سطح کلسترول را حفظ می کند ، آنتی اکسیدان ها، درمان سوختگی ، سرکوب کننده سرفه، فشار خون را تنظیم می کند ، ضد پیری ، بهترین شیرین کننده طبیعی برای کودکان، جلوگیری از سکته مغزی

26- عسل درمانی و عسل شکوفه سیب :

عَسَل شکوفه سیب یک نوع عسل منحصر به ‌فرد است که از شهد گرده گل شکوفه‌های درخت سیب تهیه می‌شود و رنگ آن کهربایی روشن بوده و عطر فوق‌العاده‌ای دارد.

این نوع از عسل به‌دلیل عطر  وطعم منحصر به ‌فرد خود، مورد توجه طرفداران عسل قرار می‌گیرد. عسل شکوفه های سیب دارای ۳۲ درصد گلوکز و ۴۲ درصد فروکتوز بوده و از یک هکتار زیر کشت درخت سیب حدود ۴۰ کیلوگرم عسل میدهد.

علاوه بر این، عسل سیب و شکوفه آن خواص درمانی متعددی دارد. استفاده از این عسل در موارد عفونت‌های دستگاه تنفسی، ناراحتی‌های گوارشی، ورم معده، آکنه، اگزما و خستگی توصیه می‌شود. خواص ضد باکتریایی، ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی این عسل، می‌تواند به بهبود وضعیت سلامتی کمک کند.

عسل شکوفه سیب

27- عَسل شکوفه لیمو :

عسل تازه استخراج شده لیمو که از شهد شکوفه های زرد متمایل به سبز لیمو به دست می آید بسیار معطر بوده و رنگ آن شفاف و متمایل به زرد یا سبز رنگ است.

از یک درخت لیمو حدود ۱۶ کیلوگرم عسل و از یک هکتار تحت کشت این درخت حدود ۱۰۰۰ کیلوگرم عسل به دست می آید که حاوی ۳۶ درصد گلوکز و ۳۹ درصد فروکتوز است.

این عسل به عنوان یکی از بهترین عسل ها به خاطر طعم خاصش، ارزش و قیمت بالایی دارد و به دلیل خواص گیاه مولد شهد برای درمان سرماخوردگی بسیار مفید بوده و در کل خواص ذکر شده برای عسل مرکبات را دارد.

28- عسل اکالیپتوس :

زنبورهای عسل علاقه زیادی به شهد اکالیپتوس دارند. به دلیل گونه های متنوع این گیاه و طعم و عطر قوی و فواید درمانی زیاد آن برداشت عسل اکالیپتوس در سراسر دنیا انجام می شود.

عمده برداشت عسل اکالیپتوس در کشور ما در شهرستان های فسا و جهرم صورت می گیرد. برداشت این عسل از اوایل اردیبهشت تا اواسط خرداد ادامه دارد.

عسل اکالیپوس

عسل اکالیپتوس دارای طعم نامطبوعی است اما ارزش پزشکی زیادی دارد. این عسل برای درمان سل ریوی، بهبود آنفولانزا و سرما خوردگی، درمان تنگی نفس، درمان کننده عفونت دستگاه ادراری و برای بهبود اختلالات گوارشی توصیه می شود.

29- عسل قاصدک :

قاصدک گیاهی خودرو بوده که از اویل فروردین‌ماه تا اواخر تابستان رشد می‌کند. عَسَل قاصدک حاصل جمع‌آوری شهد این گل‌های وحشی توسط زنبورعسل است که خواص منحصر به‌ فرد خود را دارد.

رنگ این عسل زرد روشن بوده و شیرینی بالا و عطر قدرتمند و طعمی قوی دارد. این عسل دارای ۳۶ درصد گلوکز و ۴۲ درصد فروكتوز است که باعث سرعت بلوری شدن (رس بستن) آن می شود.

از خواص آن می توان به تقویت دستگاه گوارش، خواص عسل قاصدک در تصفیه کبد و صفرا، سرشار از آهن، کاهش کلسترول و فشارخون، انرژی‌بخش، طراوت پوست، فزایش قوای جنسی اشاره کرد.

عسل قاصدک

30- عسل تمشک :

عَسَل تمشک از شهد گل های تمشک توسط زنبور عسل تولید می شود. رنگ این عسل زلال و سفید می باشد و عطر و طعم بسیار مطلوبی دارد. همچنین بسیار خوشمزه بوده و به سرعت در دهان آب می شود. این عسل دارای 34 درصد گلوکز و 41 درصد فروکتوز می باشد.

عسل تمشک در استان های گیلان و مازندران برداشت می شود. تمشک جنگلی در هر هکتار حدود 70 کیلوگرم و تمشک کشت شدۀ آبی در هر هکتار تقریبا 50 کیلوگرم عسل می دهد.

از جمله خواص درمانی عسل تمشک می توان به این موارد اشاره کرد برونشیت را درمان می کند، برطرف کننده درد و ورم گلو می باشد، مفید برای حلق و حنجره، تقویت کننده قلب است و همچنین از بروز بیماری های قلبی پیشگیری می کند، رقیق کننده خون، مناسب برای پاک کردن معده و روده، با مصرف عسل تمشک می توان فشار خون بالا را تنظیم کرد، کمیاب برای بیماران کلیوی مناسب می باشد، افرادی که از یبوست رنج می برند، عسل تمشک مصرف کنند.

31- عسل سنبل :

عسل سنبل یکی از انواع عسل‌های کمیاب اما با خواص بسیار منحصر به ‌فرد است که از طریق قرار دادن کندوهای عسل را در جوار مزارع گل سنبل به دست می آید.

عسل سنبل دارای رنگ زرد طلایی و عطر ملایم است و یکی از بهترین انواع عسل ها از نظر خواص درمانی می باشد.

گل سنبل طبعی گرم و خشک دارد ولی طبع عسل سنبل معتدل است.

عسل سنبل

خواص عسل سنبل عباتند از در درمان تب، مقوی و انرژی‌زا، تصفیه‌کننده خون، افزایش تعریق بدن، التیام زخم، تسکین درد قاعدگی، ضد تهوع و سرگیجه، در درمان رماتیسم، درمان جوش صورت، انسداد کبد و معده، رفع سکسکه، نیروی جنسی، افزایش طول عمر، اشتهاآور، افزایش شیر مادران، تحریک کلیه و مجاری ادراری، آرامش‌بخش طبیعی

32- عسل زیرفون :

عَسل زیرفون به خاطر طعم عالی که دارد، بسیار ارزشمند است. محصول تازه به دست آمده آن زلال و عموما به رنگ زرد کم رنگ یا سبز است که حاوی ۳۶ درصد گلوکز و ۴۰ درصد فروکتوز است.

طعم خوشمزه و عطر عالی آن قابل ملاحظه بوده و پس از خوردن مزه تلخی در دهان می گذارد که خیلی سریع از بین می رود.

عسل زیرفون

این عسل در پزشکی تجربی به عنوان عرق آور و به صورت خنکی مصرف زیادی دارد. از یک درخت زیرفون حدود ۱۶ کیلوگرم عسل به دست می آید.

33- عسل اکلیل کوهی :

عسل اکلیل کوهی یا رزماری با کیفیتی عالی و مزه های دلپسند  و شیرین به رنگ کهربایی روشن یا سفید با بوی خوش وانیل می باشد که حاوی ۳۷ درصد گلوکز و ۴۰ درصد فروکتوز است.

از یک هکتار زمین گیاه خودرو ۲۰۰ کیلوگرم و از یک هکتار زمین تحت کشت اکلیل کوهی حدود ۶۰۰ کیلوگرم عسل به دست می آید.

این عسل سیستم گردش خون را بهبود می‌بخشد و همچنین عملکرد کبد را از طریق تحریک تولید زرداب بیشتر، بهبود می‌بخشد.

34- عسل اِسپَرسِ :

عسل اسپرس به رنگ زرد زرین، بسیار خوشبو، با مزه ای دلپسند است که سرشار از مواد معدنی، انواع ویتامین ها مانند A,C,K,E و ترکیبات تخمیر شده است و برخلاف بقیه عسل ها ساکارز و مالتوز آن کاهش یافته است. از یک هکتار تحت کشت اسپرس حدود ۱۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم عسل عالی به دست می آید.

عناصری مانند آهن، مس، پتاسیم و سدیم، فسفر، روی اسید فولیک، ریبوفلاوین، اسید پانتوتنیک، اسید آسکوربیک در آن یافت می شود. همچنین اسیدهای ضروری موجود در آن شامل گلوتامیک، آسپارتیک، والین و لیزین، لوسین، فنیل آلانین، آرژنین، پرولین و… است و آنزیم هایی مانند آمیلاز، امولسین، پکیتاز و اینورتاز در آن با درصد قابل توجهی وجود دارند.

خواص درمانی شامل کمک به سیستم غدد درون ریز بدن ، افزایش توان و عملکرد عضلات ، کمک به سیستم ایمنی بدن ، تقویت و ارتقا سیستم عصبی ،  ترمیم بافت ها و بازسازی سلول ها ، از بین بردن نشانه های، امراض عفونی و ویروسی ، درمان آنفولانزا و بیماری های تنفسی ، درمان اختلالات دستگاه گوارش ، کاهش نفخ و دردهای شکمی ،

عسل اسپرس

این عسل علاوه بر استفاده خوراکی استفاده غیر خوراکی نیز دارد و می توان از آن  در درمان زخم ها و آسیب های پوستی ، از بین بردن سلولیت و ناهمواری های پوست از طریق ماساژ سطحی ، برطرف کردن جای زخم، جوش و اسکار ، ضدعفونی کردن و بهبود سریع تر زخم ها استفاده نمود.

طبع عسل اسپرس گرم بوده و مناسب افراد سرد مزاج است.

35 –عسل خلنگ :

خلنگ با نام علمی: Erica carnea دارای گونه‌های مختلف بوده و به صورت بوته یا درختچه یافت می شوند. نوعی از آن درختچهٔ جنگلی است که بلندی آن تا سه متر می‌رسد و گل‌های آن کوچک، صورتی و به زنگوله می‌باشد. نوع دیگری از آن دارای برگ‌های لوله شده‌ای است که پشت برگ‌های به رنگ سبز مایل به سفید می‌باشد.

برخی کوتاه است و بلندی آن از ۵۰ – ۶۰ سانتی‌متر بیشتر نمی‌شود. این گیاه در مناطق معتدل و جنگل‌های اروپا و سایر نیمکره شمالی می‌روید.

عَسَل خلنگ نتیجه جمع‌آوری شهد گل‌بوته خلنگ توسط زنبورعسل است. این عسل از انواع عسل تگ گل و منحصر بفرد، کم یاب و ناشناخته محسوب می‌شود و رنگ آن کهربایی متمایل به قرمز با عطری قوی و تند است که بوی خاص با رایحه چوبی و شبیه به کارامل و کمی تلخ داشته و  غلظت متوسطی هم دارد.

عسل خلنگ هنگام متبلور شدن به رنگ قهوه ای روشن در می آید.

عسل خلنگ

خواص آن عبارتند از ضدعفونی کننده ادراری که در صورت وجود ورم مثانه و پروستات مورد استفاده قرار می گیرد و به خاطر مدر بودنش برای افراد مبتلا به روماتیسم نیز مفید است. همچنین علیه عفونت های روده ای نیز مصرف می شود.

سخن پایانی  :

با توجه به نوع گلی که زنبور بیشتر از  آن تغذیه می کند عسلها اسامی متفاوتی به خود می گیرند که بر گرفته از نوع گل است. عسل تولید شده توسط زنبور که از شهد گیاهان دارویی می باشد دارای خواص متفاوتی می باشد که این خاصیت بر اساس نوع گل مورد تغذیه تعیین می گردد.

بطور کل عسل طبیعی هر نوعی که باشد و از هر گلی که به دست آید برای بدن مفید بوده و مصرف آن می تواند تاثیرات مثبت بسیاری بر بدن دارد.

باید در نظر داشته باشیم عسل به ذاته دارای طع گرم است. چون اغلب بیماریها بر عصر سردی بدن ایجاد می شود لذا عسل می تواند برای درمان بسیار بیماریها کمک کند پس باید عسل را جز سبد غذایی حتما قرار دهیم .